Ayşe Sinem Kayır ve Başak Çelik’in yazısıdır.
“Bu zamanda tiyatro nefes aldırır.” sloganı ile bir kez daha yola çıkan İKSV İstanbul Tiyatro Festivali, 1989 yılından bu yana İstanbullu tiyatroseverleri yerli-yabancı tiyatro ve dans topluluklarıyla buluşturuyor. Bu yıl da toplam 25 yapımla yola çıkan festival, 22 Ekim-20 Kasım tarihleri arasında hibrit bir şekilde sahne ve bilgisayarlar üzerinden izleyicilerine ulaştı.
Biz de radyo boğaziçi olarak 10 Kasım akşamı Profilo Kültür Merkezi’nde, ikincikat Tiyatro’nun prodüksiyonu olan Kolekisyoncu’nun prömiyerindeydik. John Fawles’ın romanından uyarlanan ve Eyüp Emre Uçaray tarafından yönetilen oyunda, İlyas Özçakır ve Ayfer Tokatlı sahnedeydi. Mopp Ajans tarafından tasarlanan afişini de hayli beğendiğimizden yüksek beklentilerle salona girdik. Bir kelebek koleksiyoncusu olan Clegg’in, sahip olma ve kontrol etme hırsının evrilişini izledik. Bu buhranlarının arasında da Miranda isimli bir sanat öğrencisini alıkoyuşuyla beraber hislerini ona odaklandırarak yaşadığı tek taraflı ve saplantılı duygularına şahit olduk oyunda.
Miranda’nın kurtulmak için verdiği türlü mücadelelere, Clegg’i manipüle etme çabasına, başlarda içten içe yaşarken zamanla daha da gözle görülür hale gelen korku ve çaresizliği bize oldukça güzel yansıtılmıştı. Diğer bir taraftan dördüncü duvarı yıkarak izleyiciyle iletişime geçtiğinden olayları Clegg’in baktığı yerden dinlediğimiz, hatta istemeden de olsa onun müttefiki konumuna geçtiğimiz bile oluyor.
Cesur, duygusal kaos ortamlarıyla ve karakter çatışmalarıyla dolu bu oyunun perde arasında en sık duyduğumuz ve katılmadan edemediğimiz yorumlardan bazıları oyunun çok ‘rahatsız edici’ ve tüyleri diken diken eden, kişiyi geren sahnelerinin olduğuydu.
Oyunun cesur duruşu, sahne geçişleri ve dekorlarda da kendini belli ediyor. Sade ve soyut dekor seçimi, sahnelerin çok daha net ve güzel akmasını sağlarken; sahne geçişlerinde rolden çıkmadan ancak doğal akışında ilerleyen dekor ve kostüm değişiminin sahne üzerinde gerçekleşiyordu. Bu durum da izleyicilerde aynı odada onlarla berabermişiz hissi uyandırdı.
İki perdeye yayılan gerilim hissi ve sorgulamaların sonunda, vurucu bir finalden sonra alkışlar var gücüyle yükseldi. Seyircileri selamlayan İlyas Özçakır ve Ayfer Tokatlı, prömiyer heyecanıyla karışık duygusal anlar yaşadı. Biz de salondan aklımızda sorularla ve oyun sonundaki duygusal anlar dolayısıyla içimiz sıcacık olmuş bir şekilde ayrıldık. Festival sayesinde ekranlardan salonlara taşınmak, bu salonlarda başka tiyatroseverlerle benzer duyguları paylaşarak Koleksiyoncu’yu izlemek, bize tiyatronun hakikaten de insana nefes aldırdığını hissettirdi. Sizlere Clegg’in (evet karakter olan) röportajıyla beraber festival katalogunu bırakıyor, festivalde yer almış birbirinden değerli bu oyunların ileriki tarihlerdeki temsillerini mutlaka izlemenizi öneriyoruz.
Tiyatroyla, nefesle, bağımsız kalın!
Festival Katalogu: http://catalogues.iksv.org/tiyatro_katalog_2021_low_res.pdf
Clegg’in Röportajı: https://youtu.be/cqWhwRIHL8Q
